Bilmiyorsan Ögren

Âba, baba manasına gelen eb kelimesinin; ebnâ ise oğul demek olan İbn’in çoğuludur. Beraberce “babalar ve oğullar” anlamını veren bu iki kelime, baba ile evlat arasında rivayeti ifade eden bir tabir oluşturur. Baba ile evlat arasında hadis rivayeti, babaların oğullarından ve oğulların babalarından rivayeti olarak iki şekilde görülür. Babaların oğullarından rivayetine şu hadis misal verilebilir: “Allah her ikisinden de razı …

ABÂ العباء Müslüman kavimlerin çoğu tarafından giyilen önü açık bir üstlük ve bu üstlüğün yapıldığı kaba kumaş. Abâe (العبائة) veya abâye (العباية) kelimesinin çoğul şekli olan ve genellikle tekil mânasında kullanılan abâ, hadislerde “yoksulların giydiği kaba bir elbise” olarak tarif edilmektedir. Hz. Peygamber’i ziyarete gelen Mudar’dan bir cemaatin üzerlerinde abâdan başka bir şeyleri olmadığı (Müslim, “Zekât”, 69), Medine dışında oturanların …

Mükelleflerin fiilleri anlamına gelen ef’âl-i mükellefîn, dinen yükümlü sayılan insanların davranışları ve bunlarla ilgili hükümler manasına gelir. Fıkıh usulü bilginlerinin çoğunluğu teklifi hükümleri Şâri’in hitabına nispetle, îcap, nedb, ibâha, kerâhe ve tahrîm şeklinde beş kısma ayırırlar. Hanefî bilginler ise mükellefin fiiline nispetle farz, vacip, mendup, mubah, tenzihen mekruh, tahrimen mekruh ve haram olmak üzere yedi kısma ayırırlar. Bu kavramlar aynı …

Sözlükte “güzel ve çirkin, iyi ve kötü” anlamlarına gelen, husun ve kubuh tabiri, dünyada övgü ve yergiyi, âhirette de mükafaat ve cezayı gerektiren şey demektir. Kelam ilminde “husun ve kubuh” beş farklı şekilde tanımlanmıştır: 1- Maksada uygun olana husun, olmayana kubuh denir. Adaletin husun, zulmün kubuh olması gibi. 2- Tabiatı mülayim olana husun, olmayana kubuh denir. 3- Kemal sıfatı olana …

Düşünmek ve hatırlamak anlamındaki fikr kökünden türeyen tefekkür, düşünme demektir. Tefekkür, insanı diğer varlıklardan farklı kılan ayırıcı bir özelliktir. Kur’ân’-da bu kavram fiil şeklinde 18 âyette geçmiş, düşünülmesi teşvik edilmiş ve düşünenler övülmüştür. Kur’ân, gerçekleri düşünsünler diye gönderilmiştir; “(Ey Muhammed!) Sana bu Kur’ân’ı indirdik ki, kendilerine indirileni insanlara açıklayasın. Belki onlar düşünürler.” (Nahl, 16/44). Yerin ve göğün yaratılışını, gece ve …

“İstihare eden kimse zarar görmez, istişare eden pişmanlık duymaz, iktisada riayet eden maişetçe aile belâsını çok çekmez.”3 Dikkat edileceği gibi, hadis-i şerif mü’minin sosyal hayatını üç temel esasa riayet etmeye bağlamıştır: İstişare, istihare ve iktisat. Bilhassa bunlardan istişare ve iktisadın ne kadar ehemmiyet taşıdığı şüphe edilmez bir gerçektir. Hadis-i şerifte tavsiye istihare de, istişare ettiği halde kalben rahat olmayan ve …

“Tiyatro” kelimesi piyesin temsil edildiği yere denildiği gibi, sahneye konulan oyuna da denir. Soruda adı geçen kelimeden bu mânâ kasdedilir. “Tiyatro”, bu mânâda hakka, doğruya hizmet ederse caizdir. Çünkü o, hakiki veya hayali bir olayı canlandırmaktan, şöyle böyle oldu demekten ibarettir. Fakat hakka, doğruya değil, batıla ve şehvete hizmet edip dinleyicilerin ahlâk ve geleneklerini ifsâd ediyorsa dinen caiz değildir. Sinema …

Kıyas sözlükte; takdir, eşitlik, bir şeyi diğer bir şey ile ölçmek mânasına gelir. Buna “mukayese” de denir. Terim anlamı, muhtelif suretlerde tarif edilmişlerdir. Bu tariflerin ikisini takdim ediyorum: Kıyas: Bir şer’i meselenin hükmünü esas alarak o meseleye misil ve benzer diğer bir mesele hakkında hüküm ortaya koymaktır. Kıyas; şer’i hükmü malûm olmayan bir hâdiseyi; şer’î hükmü bilinen başka bir hâdiseye …

Dikkat! Din İşleri Yüksek Kurulu’nun açıklamasına göre cenazede dağıtılan bu yemek helal değildir. Son yıllarda cenaze sahibi evlerde farklı bir adet ortaya çıkmaya başladı. Anadolu’nun bazı küçük illerinde bile cenazenin ilk günlerinde bazen üç gün boyunca çadırlar kurulup pideler dağıtılıyor. Buraya kadar ortada problem yokmuş gibi görünüyor. Ama dikkat edilince insanların yeni bir hurafeye doğru gittiği endişesi de bazı çevreleri ürkütmüyor değil. Öncelikle …